بررسی شدت تنگی نفس بیماران انسدادی مزمن ریه با معیارهای عملکرد ریوی و ارتباط آنها

مقدمه: یکی از شایعترین اختلالات ریوی در بزرگسالان بیماری های انسدادی مزمن ریه (copd) است که شامل برونشیت مزمن و آمفیزم می باشد. شدت این اختلال در تعیین میزان پاسخ به درمان موثر است و لذا امروزه سعی می شود معیارهای مختلفی در جهت درجه بندی شدت بیماری copd استفاده شود که از جمله آنها می توان به معیارهای بالینی ارائه شده توسط american thoracic society (ats) اشاره نمود. شناسایی ارتباطات موجود بین این معیار شدت copd و یافته های اسپیرومتریک بیمار می تواند راهگشای بررسی بیمار در شرایط اورژانسی باشد تا در صورتی که ارتباط معناداری بین ats و یافته های اسپیرومتریک وجود داشت، از آن در شرایط اورژانسی به جای اسپیرومتری که وقت گیرتر است، استفاده نمود. لذا در این مطالعه به بررسی ارتباط بین شدت بالینی copd بر اساس معیار ats با یافته های اسپیرومتری در بیماران مبتلا به copd مراجعه کننده به اورژانس بیمارستان مسیح دانشوری تهران در سالهای 1388 و 1389 پرداخته ایم. روشها: این مطالعه توصیفی مقطعی بر روی 50 بیمار مبتلا به copd مراجعه کننده به اورژانس بیمارستان مسیح دانشوری تهران در سالهای 1388 و 1389 انجام شده است. انتخاب بیماران مورد بررسی به صورت تصادفی ساده صورت گرفته است. آزمون های آماری مورد استفاده شامل آزمون همبستگی کندال و آزمون رگرسیون لجستیک بودند. نتایج: میانگین سنی بیماران مورد بررسی 3/64 با انحراف معیار 3/11 سال بود. 12 درصد مونث و 88 درصد از افراد مذکر بودند. بر اساس ats، 16 درصد دچار copd خفیف، 48 درصد دچار copd متوسط، 32 درصد دچار copd شدید و 4 درصد دچار copd بسیار شدید بودند. در اسپیرومتری میانگین fev1 بیماران 4/44 با انحراف معیار 1/15، میانگین fvc آنها 4/39 با انحراف معیار 7/20، میانگین total lung capacity 9/60 با انحراف معیار 2 و میانگین functional residual capacity 8/5 با انحراف معیار 2 بود. ارتباط خطی مستقیم با شدت متوسطی بر اساس آزمون کندال بین total lung capacity و شدت بالینی بیماری copd بر اساس ats وجود داشت (p=0.013, r=275). ارتباط خطی مستقیم با شدت متوسطی بر اساس آزمون کندال بین functional residual capacity و شدت بالینی بیماری copd بر اساس ats وجود داشت (p=0.022, r=255). ارتباط آماری معناداری بین، سن، جنسیت، fvc و fev1 بیماران با شدت بالینی بیماری copd در آنها بر اساس ats وجود نداشت (p > 0.05). بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافته های به دست آمده در این مطالعه می توان چنین نتیجه گرفت که استفاده از معیارهای شدت بالینی مانند ats در بیماران مبتلا به copd که در وضعیت حاد و اورژانسی هستند، می تواند کارآیی نسبتا خوبی در قیاس با آزمون های اسپیرومتری داشته باشد؛ ولی نمی تواند جایگزین اسپیرومتری شود.